Ey Reqîb

Ey Reqîb
English: O Enemy!
ئەی ڕەقیب
	Regional anthem of the Kurdistan Region Former national anthem of Mahabad
Lyrics	Dildar, 1938
Adopted	1946 (by Mahabad); 1991 (by Kurdistan Region)
Audio sample
	file; help;

"Ey Reqîb" (Kurdish: ئەی ڕەقیب, pronounced [ɛj rɛˈqiːb]) is the Kurdish national anthem and the official anthem of the autonomous Kurdistan Region of Iraq.^[1] The poem was written in 1938 by Dildar in Sorani.^[2]

History

It was written by the Kurdish poet and political activist, Dildar in 1938, while in jail. "Ey Reqîb" meaning "O Enemy!" refers to the jail guards in the prison where Dildar was held and tortured but also the broader oppression of Kurds.^[3]

In 1946, the poem was adopted as the national anthem of the Kurdistan Republic of Mahabad, a short-lived Kurdish republic of the 20th century in Iran that lasted for a year. "Ey Reqîb" has been adopted as the national anthem of Kurdistan Region and is also used by Kurdistan Workers' Party.^[2]

Official lyrics

Soranî Kurdish

Perso-Arabic script^[4]	Latin script^[5]
ئەی رەقیب، ھەر ماوە قەومی کوردزمان، نایشکێنێ دانەری تۆپی زەمان. کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووه، زیندووە، قەت نانەوێ ئاڵاکەمان. لاوی کورد ھەستایە سەر پێ وەک دلێر، تا بە خوێن نەخشی بکا تاجی ژیان. کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووه، زیندووە، قەت نانەوێ ئاڵاکەمان. ئێمە رۆڵەی میدیا و کەیخوسرەوین، دینمان، ئایینمان ھەر نیشتمان کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووه، زیندوە، قەت نانەوێ ئاڵاکەمان. ئێمە ڕۆڵەی ڕەنگی سوور و شۆڕشین، سەیری کە، خوێناوییە ڕابردوومان. کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووه، زیندووە، قەت نانەوێ ئاڵاکەمان. لاوی کورد ھەر ‌حازر و ئامادەیه، گیانفیدایە، گیانفیدا، ھەر گیانفیدا. کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووه، زیندووە، قەت نانەوێ ئاڵاکەمان.	Ey reqîb her mawe qewmî Kurdziman, Nayşikênê danerî topî zeman. Kes nelê Kurd mirduwe, Kurd zînduwe, Zînduwe qet nanewê alakeman. Ême roley rengî sûr û şorrişîn, Seyrî ke, xwênawîye rabirduwiman. Kes nelê Kurd mirduwe, Kurd zînduwe, Zînduwe, qet nanewê alakeman. Lawî Kurd hestaye ser pê wek dilêr, Ta be xwên nexşî bika tacî jiyan. Kes nelê Kurd mirduwe, Kurd zînduwe, Zînduwe, qet nanewê alakeman. Ême roley Mîdya û Keyxusrew în, Dîniman, ayîniman, her nîştiman. Kes nelê Kurd mirduwe, Kurd zînduwe, Zînduwe, qet nanewê alakeman. Lawî Kurd her hazir û amadeye, Giyanfîda ye, giyanfîda, her giyanfîda. Kes nelê Kurd mirduwe, Kurd zînduwe, Zînduwe, qet nanewê alakeman.

Lyrics in other dialects

Northern Kurdish (Kurmancî)

Latin script^[6]	Perso-Arabic script^[7]
Ey reqîb her maye qewmê kurd ziman Naşikê û danayê bi topê zeman. Kes nebê kurd dimirin, kurd jîn dibin. Jîn dibin qet nakevê ala kurdan. Em xortên rengê sor û şoreşin Seyr bike xwîna dîyan me da rijand. Kes nebê kurd dimirin, kurd jîn dibin. Jîn dibin qet nakevê ala kurdan. Em xortên Medya û Keyxusrewin Dîn îman û ayîman, her niştiman. Dîn îman û ayîman, kurd û Kurdistan. Kes nebê kurd dimirin, kurd jîn dibin. Jîn dibin qet nakevê ala kurdan. Lawê kurd rabûye ser pê wek şêran Ta bixwîn nexşîn bike tacî jiyan. Kes nebê kurd dimirin, kurd jîn dibin. Jîn dibin qet nakevê ala kurdan. Xortên nûh tev hazir û amade ne Can fîda ne can fîda, her can fîda. Kes nebê kurd dimirin, kurd jîn dibin. Jîn dibin qet nakevê ala kurdan.	ئەی ڕەقیب ھەر، مایە قەومێ کورد زمان ناشکێ و دانایێ ب تۆپێ زەمان. کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن. ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان. ئەم خۆرتێن رەنگێ سۆر و شۆرەشن سەیر بکە خوینا دییان مە دا رژاند. کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن. ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان. ئەم خۆرتێن میدیا و کەیخوسرەوین دین ئیمان و ئاییمان، ھەر نشتیمان. دین ئیمان و ئاییمان، کورد و کوردستان. کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن. ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان. لاوێ کورد رابوویە سەر پێ وەک شێران تا ب خوین نەخشین بکە تاجێ ژیان. کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن. ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان. خۆرتێ نوح تەڤ حازر و ئامادەنە جان فیدا نە، جان فیدا، ھەر جان فیدا. کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن. ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان.

Southern Kurdish

Perso-Arabic script^[8]
ئه‌ئێ ڕه‌قیب هه‌ر ماگه‌ قه‌وم کورد زوان، نیه‌شکنێگه‌ئێ گه‌ردش چه‌رخ زه‌مان، که‌س نه‌ۊشێ کورد مردگه‌، کورد زینگه‌، زینگه‌ هه‌ر ئه‌و شه‌کێ ئاڵاگه‌مان، ئیمه‌ ڕووڵه‌ئێ ڕه‌نگ سوور و شووڕشیم، سه‌یرێ که‌ خۊناویه‌ وێئه‌رده‌مان، که‌س نه‌ۊشێ کورد مردگه‌، کورد زینگه‌، زینگه‌ هه‌ر ئه‌و شه‌کێ ئاڵاگه‌مان، ئیمه‌ ڕووڵه‌ئێ میدیا و که‌ئێخه‌سره‌وین، دینمان ئایینمان هه‌ر نێشتمان، که‌س نه‌ۊشێ کورد مردگه‌، کورد زینگه‌، زینگه‌ هه‌ر ئه‌و شه‌کێ ئاڵاگه‌مان، ڕووڵگ کورد هه‌ڵساسه‌ پا وێنه‌ئێ دلێر، تا وه‌ خۊن ڕه‌نگین بکه‌ئێ تاج ژیان، که‌س نه‌ۊشێ کورد مردگه‌، کورد زینگه‌، زینگه‌ هه‌ر ئه‌و شه‌کێ ئاڵاگه‌مان، ڕووڵگ کورد هه‌ر حارز و ئاماده‌ئێئه‌، گیان فه‌دائێئه‌، گیان فه‌دائێئه‌، گیان فه‌دا، که‌س نه‌ۊشێ کورد مردگه‌، کورد زینگه‌، زینگه‌ هه‌ر ئه‌و شه‌کێ ئاڵاگه‌مان.

Zazakî

Latin script^[5]
Ey reqîb, tim mendo qewmê kurdziwan Nêşiknen ey v'raştoxê topê zeman Kes nêvaj kurd merde yo, kurd ganî yo Ganî yo qet nêna war alaya ma Lajê kurdî werişto pay sey çêran Ke b' gonî nexşîn taca cuyan Kes nêvaj kurd merde yo, kurd ganî yo Ganî yo qet nêna war alaya ma Ma leyîrê Medya û Keyxusrew î Dînê ma yo, ayînê ma yo welat o Kes nêvaj kurd merde yo, kurd ganî yo Ganî yo qet nêna war alaya ma Ma leyîrê rengê sûr û şoriş î Bewnî, gonîdmende yo vîyartey ma Kes nêvaj kurd merde yo, kurd ganî yo Ganî yo qet nêna war alaya ma Lajê kurdî hazir û amade yo Ganfîda yo ganfîda yo, ganfîda Kes nêvaj kurd merde yo, kurd ganî yo Ganî yo qet nêna war alaya ma

Translations

Literal translation^[9]	Alternative translation^[10]
Oh, enemy! The Kurdish people live on, They have not been crushed by the weapons of any time Let no one say Kurds are dead, they are living They live and never shall we lower our flag We are descendants of the red banner of the revolution Look at our past, how bloody it is Let no one say Kurds are dead, they are living They live and never shall we lower our flag We are the descendants of the Medes and Cyaxares Kurdistan is our religion, our credo, Let no one say Kurds are dead, they are living They live and never shall we lower our flag The Kurdish youth rise bravely, With their blood they colored the crown of life Let no one say Kurds are dead, they are living They live and never shall we lower our flag The Kurdish youth are ready and prepared, To give their life as the supreme sacrifice Let no one say Kurds are dead, they are living They live and never shall we lower our flag	Oh foes who watch us, the nation whose language is Kurdish is alive It cannot be defeated by makers of weapons of any time Let no one say the Kurds are dead, the Kurds are alive The Kurds are alive and their flag will never fall We are the sons of the red colour of revolution Our history is one filled with blood Let no one say the Kurds are dead, the Kurds are alive The Kurds are alive and our flag will never fall We are the sons of the Medes and Kai Khosrow Our homeland is our faith and religion Let no one say the Kurds are dead, the Kurds are alive The Kurds are alive and our flag will never fall The Kurdish youth has risen like noble warriors To draw the crown of life with blood Let no one say the Kurds are dead, the Kurds are alive The Kurds are alive and our flag will never fall The Kurdish youth are ever-ready And always prepared to sacrifice their lives To sacrifice their lives, to sacrifice their lives. Let no one say the Kurds are dead, the Kurds are alive The Kurds are alive and our flag will never fall

References

^ "Ey Reqîb, Kurdish national anthem". Archived from the original on 2007-09-14. Retrieved 2008-12-26.
^ ^a ^b Gunter, Michael (2014). Out of Nowhere: The Kurds of Syria in Peace and War. pp. 44–45. ISBN 9781849045322.
^ "The poet Dildar, writer of the Kurdish national anthem "EY REQÎB" (his life and struggle)". ARK News. 21 February 2021. Retrieved 4 March 2021.
^ "Ey Reqîb" (in Kurdish). Retrieved 26 December 2020.
^ ^a ^b Lezgîn, Roşan; Malmîsanij, M. (2011). NewePel (in Dimli and Kurdish). Vol. 9. Diyarbekir. Retrieved 26 December 2020.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
^ Demir, Sores Welat (2001). Şu Asi & Asil Kürtler. p. 474. ISBN 9788293675372.
^ "بلا ئەو "ئەی رەقیب"ە ل قوتابخانەیێن دهۆکێ نەمینیت" (in Kurdish). 25 September 2019. Retrieved 26 December 2020.
^ "ئەی رەقیب بە زاراوەی کوردی خوارگ" (in Kurdish). Democratic Party of Iranian Kurdistan. 28 September 2014. Archived from the original on 2022-02-26. Retrieved 26 February 2021.
^ KRG Poland. "Basic facts". Kurdistan Regional Government-Representation in Poland. Retrieved 2019-08-20.
^ KRG Austria (2014-01-22). "Flag and Anthem". Kurdistan Regional Government-Iraq Representation in Austria. Retrieved 2019-08-20.

External links

Ey reqîb in central Kurdish on YouTube
Ey reqîb in northern Kurdish on YouTube
Kurdish regional anthem (video) on YouTube performed by Kenwood Symphony Orchestra.

[1] "Ey Reqîb, Kurdish national anthem". Archived from the original on 2007-09-14. Retrieved 2008-12-26.

[:1-2] Gunter, Michael (2014). Out of Nowhere: The Kurds of Syria in Peace and War. pp. 44–45. ISBN 9781849045322.

[:0-3] "The poet Dildar, writer of the Kurdish national anthem "EY REQÎB" (his life and struggle)". ARK News. 21 February 2021. Retrieved 4 March 2021.

[4] "Ey Reqîb" (in Kurdish). Retrieved 26 December 2020.

[diqckb-5] Lezgîn, Roşan; Malmîsanij, M. (2011). NewePel (in Dimli and Kurdish). Vol. 9. Diyarbekir. Retrieved 26 December 2020.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)

[6] Demir, Sores Welat (2001). Şu Asi & Asil Kürtler. p. 474. ISBN 9788293675372.

[7] "بلا ئەو "ئەی رەقیب"ە ل قوتابخانەیێن دهۆکێ نەمینیت" (in Kurdish). 25 September 2019. Retrieved 26 December 2020.

[8] "ئەی رەقیب بە زاراوەی کوردی خوارگ" (in Kurdish). Democratic Party of Iranian Kurdistan. 28 September 2014. Archived from the original on 2022-02-26. Retrieved 26 February 2021.

[9] KRG Poland. "Basic facts". Kurdistan Regional Government-Representation in Poland. Retrieved 2019-08-20.

[10] KRG Austria (2014-01-22). "Flag and Anthem". Kurdistan Regional Government-Iraq Representation in Austria. Retrieved 2019-08-20.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]